De samenwerking tussen lerarenopleidingen, vo- en mbo-scholen en andere stakeholders in de Regionale Aanpak Personeelstekorten (RAP) komt goed op gang. Een intensievere betrokkenheid van lokale en provinciale overheden, een sterkere verbinding met opleidingsscholen en de Sterk Techniek onderwijsregio’s kan zorgen voor grotere stappen.
Dit concluderen de o.a. HR-directeuren en andere deelnemers aan RAP van verschillende mbo-instellingen die samen met SOM de voortgang tijdens een strategische sessie bespraken. Zij gaven aan dat de samenwerking in de RAP eerst aarzelend, maar nu echt goed op gang komt in de meeste regio’s.
Samen optrekken krijgt vorm
Om goed en effectief samen te werken, moet je de andere partij eerst beter leren kennen. De gedachte is dat er tussen sectoren als het mbo en het voortgezet onderwijs grote verschillen bestaan: de ene school zoekt vooral praktijkmensen voor de klas, de ander juist eerstegraadsleraren. Kijk je verder dan zie dat er veel gedeelte vraagstukken bij beide sectoren op de onderwijsarbeidsmarkt zijn. Door het benoemen van de overeenkomsten kun je beter samen optrekken, zo blijkt uit een terugblik op de afgelopen periode. Dan blijkt ook de meerwaarde: samen het onderwijs promoten als interessante werkplek.
Tips voor sterkere verbinding
Belangrijkste leerpunten die de deelnemers aan de strategische sessie voor de versterking van de samenwerking en het op elkaar afstemmen van vraag en aanbod van personeel zijn:
- Opleidingsscholen hebben een belangrijke rol in de samenwerking. Zet het opleiden en professionaliseren van (toekomstige) docenten in het teken van een gezamenlijke, regionale onderwijsarbeidsmarkt. Betrek lerarenopleidingen om te zorgen dat opleidingen goed aansluiten op ontwikkelingen op de onderwijsarbeidsmarkt en oplossingen om tekorten aan te pakken.
- Zorg voor een regionale strategische personeelsplanning. Laat de regionale vraag en het aanbod beter op elkaar aansluiten. Het zorgt er ook voor dat er geen schotten ontstaan in de aanpak van de tekorten. De onderwijsarbeidsmarkt tussen het vo en mbo zou geen deelmarkt moeten zijn, maar een gezamenlijk markt.
- Betrek en versterk desgewenst de rol van lokale en provinciale overheden. Net zoals het onderwijs zelf hebben deze stakeholders een groot belang bij een goed functionerende onderwijsarbeidsmarkt.
- Meerwaarde van regionale samenwerking is ook dat je een overstap naar een andere onderwijssector voor een docent kunt organiseren, zodat die behouden blijft voor het onderwijs. Samenwerking met po wordt hierin wel gemist. Op het gebied van burgerschap, taal en rekenen zijn de pabo-afgestudeerden namelijk goed inzetbaar.
- Bij een overstap worden ook andere knelpunten ervaren. Belemmerende factor voor een overstap is bijvoorbeeld de bevoegdheid. Met name dat een gediplomeerde ‘pabo-professional’ niet aan de slag kan in het mbo. Het is nu nodig dat pabo-afgestudeerden nog hun PDG behalen.
Hier zou met het oog op de toekomst een verandering in mogen optreden. Een pabo-afgestuurde is uitstekend inzetbaar in het mbo. Mogelijk biedt een regionaal educatief centrum hiervoor wel kansen.
- Tip voor de werving van onderwijspersoneel: benadruk in de communicatie naar geïnteresseerden die willen werken in het onderwijs wat de overeenkomsten zijn tussen po, vo en mbo. Laat zien wat deze sectoren verbindt. Bundel ook de krachten: als studenten naar het mbo komen op een open dag, laat de ouders iets zien over het werken in het mbo bijvoorbeeld via een ‘week van de uitwisseling’.
Leerpunten voor binnen een samenwerkingsverband:
- Ambities zijn soms te groot, begin wat kleiner. En leer elkaar eerst kennen. Toets de beelden die er van elkaar zijn. Benoem de overeenkomsten en waar kun je elkaar verbinden.
- Je hoeft niet aan alles mee te doen, maar zorg dat je elkaar wel kent en kennis met elkaar deelt.
Kennis behouden en delen
Verder zou het mooi zijn als een landelijk netwerk alle effectieve RAP-initiatieven zou borgen. Dan kan de kennisdeling tussen alle partijen verdiept en verbreed worden, onder andere met het delen van goede voorbeelden van een effectieve regionale aanpak.
Meer lezen?
Bekijk het Actieplan Duurzaam werken in het onderwijs dat samen met een brief aan de Tweede Kamer is verzonden. Lees ook meer over de RAP en welke mbo-scholen meedoen.